Tiroid Hastalıklarında Erken Tanının Hayati Önemi; Uzm. Dr. Erdal Mert Anlattı.

İrmet Hospital Dahiliye Uzmanı Uzm. Dr. Erdal Mert, tiroid hastalıklarının çoğu zaman sinsi ilerlediğini ve fark edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtti. Erken tanı ve düzenli kontrollerin tiroid hastalıklarının yönetiminde hayati rol oynadığını vurguladı. Ayrıca sağlıklı beslenme, stres kontrolü ve düzenli yaşam alışkanlıklarının tiroid fonksiyonlarını korumada önemli olduğunu ifade etti.

TİROİD BEZİ VÜCUDUN METABOLİK MERKEZİ

Tiroid bezi, boynun ön kısmında yer alan ve kelebek şeklinde bir yapıya sahip küçük bir organdır. Bu bez, T3 (triiodotironin) ve T4 (tiroksin) adı verilen hormonları salgılayarak vücudun enerji üretiminden ısı dengesine kadar birçok süreci düzenler. Metabolizmanın çalışmasını, kalp hızını, kas aktivitesini ve sindirim sistemini doğrudan etkiler. Tiroid hormonları, beyin ve kalp fonksiyonları dâhil olmak üzere tüm organların düzenli çalışması için gereklidir. Tiroidin az veya çok çalışması durumunda vücudun tüm metabolik dengesi bozulabilir. Hormonların yetersiz salgılanması hipotiroidi, fazla salgılanması ise hipertiroidi olarak adlandırılır. Tiroid bezindeki küçük bir bozukluk bile tüm vücudu etkileyebilir. Uzm. Dr. Erdal Mert, bu nedenle özellikle kadınlarda ve ailesinde tiroid öyküsü bulunan kişilerde düzenli kontrollerin önemini vurguladı. Tiroid hastalıklarının, erken dönemde belirti vermese de uzun vadede kalp, kilo dengesi ve ruh hâli üzerinde ciddi sonuçlar yaratabileceğini ifade etti.

TİROİD HASTALIKLARININ TÜRLERİ VE BELİRTİLERİ

Tiroid hastalıkları farklı şekillerde ortaya çıkabilir. En yaygın görülen rahatsızlıklar arasında guatr, hipotiroidi, hipertiroidi ve tiroid nodülleri yer alır. Guatr, tiroid bezinin büyümesiyle karakterize bir durumdur ve genellikle boyunda şişlik veya basınç hissiyle kendini gösterir. Hipotiroidi durumunda tiroid bezi yeterli hormon üretemez; bu da halsizlik, kilo artışı, kabızlık, saç dökülmesi ve soğuğa hassasiyet gibi belirtilere yol açar. Hipertiroidi ise bezin aşırı çalışması sonucu gelişir ve çarpıntı, kilo kaybı, terleme, titreme ile sinirlilik gibi semptomlarla kendini belli eder. Bazı hastalarda tiroid nodülleri gelişebilir; bunlar genellikle iyi huyludur ancak bazen hormon üretimi yapabilir veya nadir durumlarda kansere dönüşebilir. Uzm. Dr. Erdal Mert, “Tiroid nodülleri tespit edildiğinde ultrasonografi ve gerekirse biyopsiyle değerlendirilmelidir.” diyerek uyardı. Özellikle kadınlarda, hamilelik ve menopoz dönemlerinde tiroid fonksiyonlarının değişebileceğini belirtti. Ayrıca stres ve sigara kullanımının tiroid dengesini olumsuz etkilediğini ifade etti. Bu nedenle düzenli testler hayat kurtarır. Erken tanı sayesinde bu hastalıkların büyük bir bölümü kontrol altına alınabilir.

TİROİD HASTALIKLARINDA TANI VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Tiroid hastalıklarının tanısı için öncelikle TSH, serbest T3 ve T4 testleri yapılır. Gerektiğinde tiroid antikorları da ölçülerek otoimmün hastalıklar —örneğin Hashimoto tiroiditi ya da Graves hastalığı— saptanabilir. Görüntüleme yöntemleri olan ultrasonografi ve sintigrafi, bezdeki yapısal değişikliklerin veya nodüllerin değerlendirilmesinde büyük önem taşır. Tedavi yöntemi, hastalığın türüne göre değişir. Hipotiroidi hastalarında genellikle hormon replasmanı tedavisi uygulanır; bu, eksik tiroid hormonunun ilaçla dışarıdan alınması anlamına gelir. Hipertiroidi tedavisinde ise antitiroid ilaçlar, radyoaktif iyot veya cerrahi seçenekler değerlendirilebilir. Uzm. Dr. Erdal Mert, “Tedavi kişiye özel planlanmalı ve düzenli takip edilmelidir.” diyerek dikkat çekti. Tedavi sürecinde hastaların ilaç dozlarını kendi başına değiştirmemesi gerektiğini de vurguladı. Tiroid cerrahisi geçiren hastalarda hormon düzeylerinin titizlikle izlenmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca stresin azaltılması, dengeli beslenme ve düzenli uyku düzeninin tedaviyi desteklediğini ifade etti. Tiroid hastalıkları doğru tedaviyle tamamen kontrol altına alınabilir; bu nedenle erken tanı ve bilinçli takip büyük önem taşır.

TİROİD SAĞLIĞINI KORUMAK İÇİN GÜNLÜK HAYATTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Tiroid sağlığını korumak, tiroid hastalıklarından korunmanın en etkili yollarından biridir. İyot eksikliği, guatrın en önemli nedenlerinden biri olsa da aşırı iyot tüketimi de tiroid dengesini bozabilir. Bu nedenle iyotlu tuzun dengeli şekilde kullanılması önerilir. Beslenmede deniz ürünleri, yumurta, süt, ceviz ve yeşil yapraklı sebzeler gibi gıdalar tiroid dostu olarak öne çıkar. Sağlıklı beslenmenin yanı sıra stresin azaltılması ve düzenli egzersiz yapılması da tiroid fonksiyonlarını olumlu etkiler. Sigara ve aşırı alkol tüketiminin tiroid hastalıklarını tetikleyebileceği belirtilmektedir. Boyunda şişlik, ses kısıklığı veya yutma güçlüğü fark eden herkesin vakit kaybetmeden bir uzmana başvurması gerekir. Hamilelik planlayan kadınların tiroid testlerini önceden yaptırması ise hem anne hem de bebek sağlığı açısından büyük önem taşır. Tiroid sağlığına gösterilen özen, genel vücut sağlığına yapılan en değerli yatırımdır.