İrmet Hospital’da yeni göreve başlayan Kulak Burun Boğaz Uzmanı Op. Dr. Cengiz Topel Kara, çocuklarda işitme kaybının erken teşhis edilmesinin büyük önem taşıdığını vurguladı. İşitme kaybının okul başarısından sosyal gelişime kadar pek çok alanda etkili olduğunu belirten Dr. Kara, ailelere önemli uyarılarda bulundu.

İŞİTME KAYBI NEDİR VE ÇOCUKLARDA NEDEN GÖRÜLÜR?

Op. Dr. Cengiz Topel Kara, işitme kaybının çocuklarda doğuştan veya sonradan gelişebildiğini belirtiyor. Doğuştan işitme kaybı, genetik yatkınlık, hamilelikte geçirilen viral enfeksiyonlar, annenin gebelikte ilaç kullanımı veya doğum sırasında yaşanan oksijen yetersizliği gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Sonradan gelişen işitme kaybı ise sık tekrarlayan orta kulak iltihapları, kulak zarında delik, yüksek sese maruz kalma, kafa travmaları veya bazı ilaçların yan etkileriyle ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda ise işitme kaybının nedeni kesin olarak belirlenemeyebilir. İşitme kaybı dereceleri hafiften tam kayba kadar değişebilir ve bu durum çocuğun eğitim hayatını doğrudan etkiler. Özellikle okul öncesi dönemde fark edilmeyen işitme sorunları, konuşma gelişimini ve sosyal becerileri olumsuz yönde etkiler. Erken tanı ve müdahale ile çocuklar yaşıtlarıyla aynı gelişim seviyesine ulaşabilir. İşitme kaybı belirtilerini bilmek ve düzenli kulak muayeneleri yaptırmak, çocukların sağlıklı gelişimi için kritik öneme sahiptir. Dr. Kara, “Her çocuk doğumdan itibaren düzenli işitme taramasından geçmeli ve işitme sağlığı ömür boyu takip edilmelidir” diyerek sözlerini tamamladı.

BELİRTİLER VE ERKEN TANININ ÖNEMİ

Çocuklarda işitme kaybı, kimi zaman çok belirgin olurken, kimi zaman da ailelerin fark etmesini zorlaştıracak kadar sinsi ilerleyebilir. Günlük yaşamda ortaya çıkan küçük ipuçları bu konuda önemli uyarıcıdır. Aileler; çocuklarının isme tepki vermemesi, sık sık “Ne?” diye sorması, televizyonu yüksek sesle dinlemesi, konuşmaların netliğini yakalayamaması veya kelimeleri yanlış telaffuz etmesi gibi durumlarda dikkatli olmalıdır. Konuşma gelişiminde gecikme, kelime dağarcığının yaşıtlarına göre yavaş ilerlemesi ya da sesli uyaranlara tepki vermemesi de en önemli belirtiler arasındadır.

Öğretmenler ise ders sırasında öğrencinin talimatları kaçırması, derse odaklanmada güçlük çekmesi veya grup çalışmalarında geri planda kalması gibi durumları gözlemleyerek aileleri bilgilendirebilir. 0-3 yaş aralığının dil gelişimi için en kritik dönem olduğunu belirten Dr. Kara, bu süreçte fark edilmeyen işitme kaybının konuşma ve öğrenme becerilerinde kalıcı geriliğe yol açabileceğini vurguluyor. Erken tanı sayesinde işitme cihazı, koklear implant veya medikal tedavilerle işitme kapasitesi artırılabilir; sosyal iletişim becerileri desteklenebilir. Bu nedenle hem evde hem de okulda çocukların iletişim becerileri, tepkileri ve öğrenme performansı düzenli olarak takip edilmeli, şüpheli durumlarda vakit kaybetmeden bir KBB uzmanına başvurulmalıdır.

TEDAVİ VE DESTEK YÖNTEMLERİ

İşitme kaybı tanısı konulduktan sonra uygulanacak tedavi yöntemi, kaybın derecesine ve nedenine göre belirlenir. Orta kulak iltihaplarına bağlı işitme kaybı genellikle ilaç tedavisi veya cerrahi müdahale ile düzeltilebilir. Kalıcı işitme kayıplarında ise işitme cihazı veya koklear implant gibi teknolojik çözümler devreye girer. Dr. Kara, “Günümüzde gelişen tıbbi cihaz teknolojileri sayesinde, işitme kaybı yaşayan çocuklar yaşıtlarıyla aynı eğitim ve sosyal fırsatlara sahip olabiliyor” diyor. Tedavi sürecinde sadece tıbbi müdahale değil, konuşma terapisi ve özel eğitim desteği de büyük önem taşır. Ailelerin sabırlı ve bilinçli yaklaşımı, çocuğun tedaviye uyum sağlamasında belirleyici faktördür. Ayrıca, işitme cihazı kullanan çocukların cihaz bakımı ve doğru kullanımına özen göstermesi gerekir. Okul ortamında öğretmenlerin, öğrencinin işitme durumuna uygun iletişim yöntemlerini kullanması da öğrenme sürecini kolaylaştırır. Düzenli kontroller, cihaz ayarlarının çocuğun gelişimine göre güncellenmesini sağlar. Dr. Kara, “Erken teşhis ve uygun tedaviyle çocuklar sağlıklı bir şekilde büyüyebilir, topluma tam katılım sağlayabilir” diyerek sözlerini tamamladı.