İç Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Erdal Mert, yaz aylarında alerjik şikâyetlerdeki artışa dikkat çekti: “Basit gibi görünen belirtiler, ciddi sonuçlar doğurabilir.”

Yaz mevsimi, doğa ile iç içe geçirilen keyifli zamanların yanı sıra, alerjik bünyeye sahip bireyler için bazı riskleri de beraberinde getiriyor. Yaz alerjilerinin nedenlerini, belirtilerini ve korunma yollarını gazetemize anlattı.

Yaz Alerjilerinin Artmasının Nedeni Ne?

Yaz aylarında sıcaklıkların artmasıyla birlikte doğada alerjen yoğunluğu da artıyor. Polenler, küf sporları, böcek ısırıkları ve güneş ışınları bu dönemde alerjik reaksiyonların başlıca nedenleri arasında yer alıyor. Ayrıca yaz meyve ve sebzeleri ile hava kirliliğine bağlı olarak gelişen solunum yolu alerjileri de yaygın şekilde görülüyor.

“Bazı bireylerde ilkbaharda başlayan alerji semptomları, yaz aylarında da devam eder, bu durumun çevresel faktörlerle yakından ilgili olduğunu belirtiyor.

En Sık Karşılaşılan Alerjenler

Yaz alerjilerinde en sık karşılaşılan tetikleyiciler şöyle:

• Çim polenleri (özellikle haziran-temmuz aylarında),
• Yabani ot polenleri (ambrosia, karabaş, pelin otu vb.),
• Küf mantarları ve toz akarları,
• Güneş ışığı (UV radyasyonu),
• Böcek ısırıkları (arı, sivrisinek, karınca vb.),
• Bazı meyve ve sebzeler.

Rüzgarla birlikte kilometrelerce uzaklıktan taşınabilen çim ve ot polenleri, alerjik rinit, göz alerjisi ve hatta astımı tetikleyebiliyor.

Belirtiler Göz Ardı Edilmemeli

Yaz alerjileri, ilkbahar alerjilerine benzer şekilde birçok farklı semptomla kendini gösterebilir. En sık rastlanan belirtiler şunlardır:

• Burun akıntısı ve tıkanıklığı
• Gözlerde kızarıklık, sulanma ve kaşıntı
• Cilt döküntüleri ve kaşıntı
• Boğaz ağrısı ve öksürük
• Nefes darlığı, hırıltılı solunum
• Göz altlarında morarma
• Yorgunluk ve sinirlilik hali

Bu tür şikâyetlerin geçici olduğu düşünülerek ihmal edilmesi, ilerleyen dönemlerde daha ciddi rahatsızlıklara neden olabilir.

Güneş Alerjisi: Görüldüğü Kadar Masum Değil

Güneş ışınlarına karşı duyarlılığı olan bireylerde çeşitli döküntüler, kızarıklık ve kaşıntılar görülebilir. Bu durum, halk arasında güneş alerjisi olarak bilinir. Bu alerjinin dört ana tipi olduğunu belirtiyor:
Polimorf ışık döküntüsü, aktinik prurigo, güneş ürtikeri ve fotoalerjik reaksiyonlar.

“Özellikle açık tenli bireylerde, güneşe çıkmadan önce yüksek faktörlü (SPF 50+) güneş kremleri kullanılmalı ve mümkünse 11.00–16.00 saatleri arasında doğrudan güneş teması sınırlandırılmalıdır,” diyor.

Böcek Isırıkları da Alerji Nedeni Olabilir

Yaz aylarında artan açık hava etkinlikleri, böcek ısırıklarına da zemin hazırlar. Sivrisinek, arı, kene ve örümcek ısırıkları bazı bireylerde aşırı alerjik tepkilere yol açabilir. “Anafilaksi gibi ciddi reaksiyonlar nadir görülse de, nefes darlığı, yüzde şişlik veya yaygın kurdeşen gibi belirtiler varsa hemen acil müdahale gerekir, özellikle alerji geçmişi olan bireylerin risk altında olduğunu belirtiyor.

Polen Alerjisi ve Gıda Etkileşimi

Polen alerjilerinin bazı meyve ve sebzelerle çapraz reaksiyon gösterebileceğine dikkat çekiyor. Özellikle kavun, karpuz, elma ve havuç gibi çiğ tüketilen gıdalar, polen alerjisi olan bireylerde ağızda kaşıntı ve şişmeye yol açabiliyor.

Bu tabloya oral alerji sendromu adı veriliyor. “Eğer kişi bu belirtileri sık sık yaşıyorsa, mutlaka alerji testleri yaptırmalı ve gerekirse bu gıdalardan uzak durmalıdır,” açıklamasını yapıyor.

Yaz Alerjilerinden Korunmanın Yolları

Başlıca korunma yöntemleri şöyle:

• Polen yoğunluğunun yüksek olduğu saatlerde (özellikle sabah ve öğle saatleri) dışarı çıkmaktan kaçının.
• Maske ve güneş gözlüğü gibi fiziksel koruyucular kullanın.
• Dış ortamdan geldikten sonra duş alın ve kıyafetlerinizi değiştirin.
• Evde hava temizleyicilerden faydalanın.
• Pencereleri, özellikle polen yoğunluğunun fazla olduğu günlerde kapalı tutun.
• Güneş alerjisi için koruyucu giysiler ve yüksek faktörlü güneş kremi tercih edin.
• Böcek sokmalarına karşı açık alanlarda uygun kıyafetler giyin, böcek kovucu ürünler kullanın.

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

Hafif belirtilerle başlanan alerjilerin ilerleyebileceğini ve bazı durumlarda yaşam kalitesini ciddi anlamda etkileyebileceğini söylüyor. Şu durumlarda mutlaka bir hekime başvurulması gerektiğini vurguluyor:

• Nefes almada zorluk
• Geniş yayılımlı kurdeşen
• Yüzde, dudakta, dilde şişme
• Şiddetli baş dönmesi veya bayılma
• Alerji ilaçlarına rağmen geçmeyen semptomlar

Son Söz: Alerji ,farkındalık ve tedavi ile  yönetilebilir

Yaz aylarında artan alerjenlerle mücadele etmek mümkün alerjiyi yönetmenin ilk adımı, farkındalık, neye karşı hassasiyet gösterildiğini bilmek. Gerekli testlerin yapılması, alerjenle temasın sınırlandırılması ve doğru tedaviyle yaz mevsimi sağlıkla geçirilebilir.