İrmet Hospital’ın Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Devrim Eroğlu, felç riskini büyük ölçüde azaltan karotis arter operasyonu hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Şah damarında daralma ve tıkanıklık sonucu ortaya çıkan ciddi beyin damar hastalıklarının tedavisinde kullanılan bu operasyonun, erken teşhis ile hayat kurtarıcı bir rol üstlendiğini vurguladı.

KAROTİS ARTER HASTALIĞI NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİDİR?

İrmet Hospital’da görev yapan Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Devrim Eroğlu, karotis arter hastalığının halk arasında şah damarı olarak bilinen ana damarların daralması veya tıkanması sonucu ortaya çıkan ciddi bir sağlık problemi olduğunu belirtti. Karotis arterler, beynin kan ve oksijen ihtiyacını karşılayan en önemli damarlardır. Bu damarlarda meydana gelen daralma, beyne giden kan akışının azalmasına ve felç gibi hayati riskler taşıyan durumların ortaya çıkmasına neden olur. Dr. Eroğlu, özellikle 50 yaş üzeri bireylerde, hipertansiyon, diyabet, yüksek kolesterol ve sigara kullanımının bu hastalığın başlıca risk faktörleri olduğunu vurguladı. Hastalığın erken evrelerinde genellikle belirgin bir belirti olmadığını ifade eden Dr. Eroğlu, bu nedenle düzenli sağlık kontrollerinin çok büyük önem taşıdığını belirtti. İleri aşamalarda baş dönmesi, konuşma bozukluğu, yüzde veya vücudun bir tarafında uyuşma ve güçsüzlük gibi belirtiler görülebilir. Karotis arter hastalığı, beyin damar hastalıkları ve felçlerin en önemli nedenlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Dünya genelinde felç vakalarının %20-30’unun şah damarı tıkanıklıklarından kaynaklandığını ifade eden Dr. Eroğlu, “Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleriyle bu risk büyük ölçüde ortadan kaldırılabilir,” dedi. Modern görüntüleme yöntemleri sayesinde karotis arterlerdeki darlığın kolayca tespit edilebildiğini belirten Eroğlu, düzenli kontrol yaptırmanın felçten korunmada en etkili adım olduğunu söyledi.

ERKEN TEŞHİSİN FELÇ RİSKİNİ AZALTMADAKİ ROLÜ

Op. Dr. Devrim Eroğlu, karotis arter hastalığında erken teşhisin hayat kurtarıcı olduğunu vurguladı. Şah damarındaki daralma genellikle sessiz ilerler ve hastalar ciddi bir şikâyet yaşamadan felç riskiyle karşı karşıya kalabilir. Düzenli sağlık kontrolleri sayesinde bu hastalık, belirtiler ortaya çıkmadan tespit edilebilir. Doppler ultrasonografi, manyetik rezonans anjiyografi ve bilgisayarlı tomografi anjiyografi gibi ileri görüntüleme yöntemleri ile karotis arterdeki daralma kolaylıkla tespit edilmektedir. Dr. Eroğlu, özellikle ailesinde felç öyküsü bulunan, hipertansiyon ve diyabet gibi kronik hastalıklara sahip bireylerin düzenli olarak bu kontrolleri yaptırması gerektiğini belirtti. Erken teşhis sayesinde, damar tıkanıklığı ilerlemeden önlem alınabilir ve hastalar felç gibi kalıcı ve ciddi komplikasyonlardan korunabilir. Düzenli taramalar yalnızca risk altındaki bireylerde değil, 50 yaş üzeri her bireyde rutin olarak uygulanmalıdır. Dr. Eroğlu, “Felç, tedavisi zor ve çoğu zaman kalıcı sonuçlara yol açan bir durumdur. Ancak karotis arter hastalığı erken evrede tespit edilirse, minimal cerrahi yöntemlerle hastaların yaşam kalitesi korunabilir,” dedi. Bu nedenle, düzenli kontrol ve erken tanının, felç riskini azaltmada en etkili yöntemlerden biri olduğunu vurguladı. Erken teşhis edilen hastalarda ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile hastalığın ilerlemesi durdurulabilir veya yavaşlatılabilir. Ancak ileri derecede darlık saptandığında, cerrahi müdahale kaçınılmaz hale gelir.

KAROTİS ARTER OPERASYONU NASIL YAPILIR?

Karotis arter operasyonu, şah damarındaki darlığı ortadan kaldırarak beyne giden kan akışını düzenleyen ve felç riskini büyük ölçüde azaltan bir cerrahi yöntemdir. Op. Dr. Devrim Eroğlu, bu operasyonun modern cerrahi tekniklerle güvenli ve etkili bir şekilde gerçekleştirildiğini belirtti. Operasyon sırasında hastanın boynunda küçük bir kesi açılarak damar daralmasının olduğu bölgeye ulaşılır. Damarın iç yüzeyinde biriken plaklar temizlenerek kan akışı normale döndürülür. Bu işleme endarterektomi adı verilir ve dünyada en sık uygulanan karotis cerrahisi yöntemlerinden biridir. Dr. Eroğlu, operasyonun genel veya lokal anestezi altında gerçekleştirilebildiğini ve genellikle 1-2 saat sürdüğünü ifade etti. Modern teknikler sayesinde ameliyat sonrası komplikasyon oranları oldukça düşüktür. Hastalar operasyon sonrası genellikle 1-2 gün içinde taburcu edilerek kısa sürede normal yaşamlarına dönebilirler. Karotis arter operasyonu, yalnızca felç riskini azaltmakla kalmaz, aynı zamanda hastaların yaşam kalitesini de artırır. Dr. Eroğlu, “Ameliyat sonrası düzenli takip ve yaşam tarzı değişiklikleri ile hastalar uzun yıllar sağlıklı bir yaşam sürdürebilir,” dedi. Ayrıca operasyon sırasında kullanılan ileri görüntüleme sistemleri sayesinde, cerrahi işlem esnasında damar yapısı net bir şekilde görüntülenebilir ve en güvenli müdahale planlanabilir. Bu sayede hem operasyonun başarısı hem de hastanın güvenliği maksimum düzeyde sağlanmış olur.

FELÇTEN KORUNMAK İÇİN ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

Op. Dr. Devrim Eroğlu, karotis arter hastalığı ve felçten korunmanın en etkili yolunun sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve düzenli sağlık kontrolleri olduğunu vurguladı. Sigara ve alkol kullanımının bırakılması, düzenli egzersiz yapılması ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının benimsenmesi, şah damarı hastalıklarının önlenmesinde kritik rol oynar. Özellikle lif açısından zengin, tuz ve doymuş yağ oranı düşük bir beslenme düzeni, damar sağlığını korur. Hipertansiyon, diyabet ve yüksek kolesterol gibi kronik hastalıkların düzenli kontrol altında tutulması felç riskini önemli ölçüde azaltır. Dr. Eroğlu, düzenli olarak yapılan kardiyovasküler kontrollerin, şah damarı darlığının erken dönemde tespit edilmesini sağladığını ifade etti. Ayrıca obezitenin felç riskini artırdığına dikkat çekerek, ideal kilonun korunmasının önemine vurgu yaptı. Stres yönetiminin de damar sağlığı üzerinde dolaylı etkileri olduğunu belirten Eroğlu, ruhsal sağlığın da fiziksel sağlık kadar önemli olduğunu söyledi. Felç riskini azaltmak için haftada en az 150 dakika orta tempolu egzersiz yapılması önerilir. Yeterli su tüketimi ve kaliteli uyku da damar sağlığını destekleyen önemli faktörlerdir. Dr. Eroğlu, “Karotis arter hastalığı tamamen önlenemese de alınacak basit önlemlerle bu risk büyük ölçüde azaltılabilir,” dedi. Toplumda bu konuda farkındalık oluşturmanın önemine dikkat çekerek, herkesin düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmemesi gerektiğini vurguladı.